سال 1395 از آغاز با خبرهای مهمی در عرصه دفاعی و  امنیتی همراه بود. از جمله مهمترین اتفاقات در این سال  می‌توان به رونمایی رسمی از سامانه پدافندی اس 300 در مراسم رژه روز ارتش، نمایشگاه توانمندی‌های پهپادی سپاه، حضور جنگنده‌های روسی در ایران و رونمایی از تانک کرار اشاره کرد.

گزارشی که در ادامه می‌خوانید، گلچینی است از 10 اتفاق مهم خبری در عرصه دفاعی که در سال 1395 رخ داده‌اند.
  

1- رونمایی و تست سامانه پدافندی اس-300

اولین بار در مراسم رژه روز 29 فروردین بود که بخشی از سامانه پدافندی بردبلند اس-300 رسماً رونمایی شد. اما حضور اس-300 در ایران ماجرای پر فراز و نشیبی دارد.

سال 2007 میلادی بود که خبر امضای یک قرارداد نظامی میان ایران و روسیه تبدیل به خبر اول بیشتر رسانه‌های جهان شد: "ایران از روسیه سامانه موشکی اس300 خرید".

اما دیمیتری مدودف رئیس جمهور وقت روسیه سه سال بعد و در سال 2010 میلادی با صدور فرمانی، تحویل سامانه موشکی اس300 به ایران را ممنوع کرد.

چندی بعد و در سال 2013 در جریان سفر ولادمیر پوتین به ایران و دیدار با رئیس جمهور کشورمان موضوع فروش سامانه‌های موشکی «آنتی-2500» به ایران در ازای سامانه موشکی «اس-300» مطرح شد. اما ایران بلافاصله با این پیشنهاد بدلیل آنچه عدم قابلیت همگرایی سامانه‌های موشکی «آنتی-2500» با سیستم دفاعی ایران عنوان شد، مخالفت کرد.

اما ماجرا ادامه داشت تا اینکه 30 دی ماه سال 93، در جریان سفر ارتشبد سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه به تهران، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح پس از دیدار وزرای دفاع دو کشور گزارش داد که "ایران و روسیه برای حل و فصل مشکل سامانه موشکی اس300 به توافق رسیده‌اند" و بلافاصله نیز، ولادمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه  با صدور فرمانی، رسما ممنوعیت تحویل سامانه موشکی اس 300 به ایران را لغو کرد.

فرآیند خرید سامانه موشکی اس 300 از روسیه تا سال گذشته ادامه داشت تا اینکه ایران و روسیه یک قرارداد جدید برای خرید سامانه موشکی اس 300 توسط ایران امضا کردند، که براساس آن ایران به 4 گردان از سامانه موشکی اس-300 که بروز رسانی شده‌بودند دست پیدا می‌کرد.

هشتم شهریور ماه سال 95 برای اولین بار، تصاویری از این سامانه پدافندی در حال استقرار در کنار تاسیسات هسته‌ای فردو از تلویزیون پخش شد. در تصاویر پخش شده لانچرهای سامانه موشکی S300-PMU2 و رادار  BIG BIRD یا همان پرنده بزرگ به نمایش در آمد که این موضوع نشان دهنده‌ان بود که اس-300 های تحویلی به ایران به‌عنوان یکی از مرگبارترین و پیشرفته‌ترین سامانه‌های موشکی خانواده اس300 شناخته می‌شود.

پس از آن در 14 اسفند ماه سال 95 برای اولین بار سامانه اس-300 با موفقیت تست شد و توانست یک فرورند پهپاد و موشک بالستیک را رهگیری و منهدم کند.

2- شهادت سردار ناظری

22 اردیبهشت ماه سال 95 سردار محمد ناظری فرمانده یگان تکاوری اباعبدالله(ع) نیروی دریایی سپاه در حین انجام مأموریت در منطقه دریایی نازعات به یاران شهیدش پیوست.

سردار ناطری از رزمندگان دوران هشت سال دفاع مقدس و از فرماندهان قدیمی و زبده نیروی دریایی سپاه بود که در یگان هوابرد و ناوگروهای اعزامی ندسا برای تأمین تردد کشتی‌ها و شناورها در خلیج عدن طی سال‌های اخیر، نیز خدمات ارزنده‌ای ایفا کرده بود و در تربیت و آموزش نیروهای تکاور نیروی دریایی سپاه نقش قابل توجهی داشت.

3-  انتصابات مهم نظامی در سال 95

8 تیرماه با حکم فرمانده معظم کل قوا سرلشکر محمدحسین باقری به عنوان رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جایگزین سرلشکر فیروز آبادی شد.

ارتقای توانمندی‌ها و آمادگی‌های دفاعی امنیتی نیروهای مسلح و بسیج مردمی و امکان پاسخگویی به‌موقع و مؤثر به هر سطح و نوع از تهدیدات از جمله موارد مهمی است که رهبر انقلاب در پیام خود به سرلشکر باقری به آن اشاره کردند.

سرلشکر محمد باقری برادر شهید حسن باقری (غلامحسین افشردی) است که اولین مسئول اطلاعات و عملیات سپاه بوده است.

 فرمانده معظم کل قوا همچنین در احکام جداگانه‌ای امیر سید عبدالرحیم موسوی که پیش از این سمت جانشینی فرمانده کل ارتش را بر عهده داشت، به سمت جانشین ستاد کل نیروهای مسلح، سرلشکر رشید جانشین سابق ستادکل نیروهای مسلح  را به سمت فرماندهی قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا(ص) و سردار عبدالهی را به سمت معاون هماهنگ کننده ستاد کل نیروهای مسلح منصوب کردند. سردار عبدالهی پیش از این معاون آماد و تحقیقات صنعتی ستادکل نیروهای مسلح بود.

29 آبان ماه نیز، فرمانده معظم کل قوا در احکام جداگانه‌ای امیر احمدرضا پوردستان فرمانده نیروی زمینی ارتش را به سمت جانشین فرمانده کل ارتش و امیر کیومرث حیدری جانشین فرمانده نزاجا را به سمت فرمانده نیروی زمینی ارتش منصوب کردند.

هفدهم آذر ماه هم، حضرت آیت‌الله  خامنه‌ای با صدور حکمی سردار غلامحسین غیب‌پرور فرمانده قرارگاه امام حسین(ع) سپاه را به سمت «رئیس سازمان بسیج و جانشین فرمانده کل سپاه در امور بسیج» منصوب کردند. سردار محمدرضا نقدی هم به معاونت فرهنگی اجتماعی سپاه رفت.

در ادامه این تغییرات، سردار حسین نجات معاون فرهنگی سپاه به سمت جانشینی سازمان اطلاعات سپاه منصوب شد.

همچنین سردار مهدی ربانی از معاونت عملیات سپاه به معاونت عملیات ستادکل نیروهای مسلح رفت و سردار زاهدی جایگزین وی در سپاه شد.

4- حضور بمب افکن های روسی در پایگاه نوژه

ماجرای بحث برانگیز حضور جنگنده بمب افکن های روسی در ایران از جایی آغاز شد که 26 مرداد ماه خبر استفاده هواپیماهای ارتش روسیه از پایگاه هوایی شهید نوژه همدان منتشر و به خبر اول رسانه های جهان تبدیل شد.

فردای آن روز علاء‌الدین بروجری رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در واکنش به این خبر، حضور جنگنده‌های روس‌ در ایران را فقط برای سوخت‌گیری و براساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی و در چارچوب همکاری‌های چهارجانبه ایران، روسیه، سوریه و عراق، توصیف کرد.

در ادامه این ماجرا، 30 مرداد ماه سردار دهقان در نشست خبری خود ضمن اعلام این نکته که ما هیچ پایگاهی را در اختیار روس‌ها قرار نداده‌ایم، گفت: اگر کسی از روی ناآگاهی چنین برداشتی کرده که ما پایگاه نظامی ایران را در اختیار روسیه قرار داد‌ایم و این اقدام‌مان خلاف قانون اساسی بوده، اشتباه برداشت کرده است چرا که ما هیچ پایگاهی در اختیار روسیه قرار نداده‌ایم و اقدامی هم که صورت گرفت، تصمیم نظام و شورای عالی امنیت ملی بوده است.

وی گفته بود: تا هر زمان که نیاز باشد، روس‌ها از پایگاه همدان استفاده خواهند کرد.

این ماجرا ادامه داشت تاجایی که بهرام قاسمی سخنگوی وزرات امورخارجه کشورمان در یکم شهریور ماه موضوع استفاده روس‌ها از پایگاه شهید نوژه همدان را تمام شده تلقی کرد و روز بعد سفیر روسیه در تهران با تایید این موضوع عنوان کرد: نیروهای هوافضای روسیه ممکن است در صورت لزوم و بنابر تصمیم سران روسیه و ایران، عملیات خود از پایگاه هوایی همدان را از سر بگیرند.

5- رونمایی از سامانه باور 373 (اس 300 ایرانی)

موضوع خرید سامانه اس-300 از روسیه توسط ایران و ماجرای عدم تحویل این سامانه از سوی روس‌ها جمهوری اسلامی ایران را برآن داشت تا به موازات پیگیری برای تحویل گرفتن اس-300 کار ساخت یک سامانه پدافندی به نام باور373 (اس300 ایرانی) را نیز آغاز کند.

لانچرهای رونمایی شده در سال 89

برای اولین بار در جریان رژه روز ارتش در 29 فروردین ماه سال 89، لانچرهایی رونمایی شد که بسیار شبیه لانچرهای سامانه موشکی اس 300 بود و بسیاری از کارشناسان نظامی، آن لانچرها را همان لانچرهای سامانه باور 373 نامیدند.

چندی بعد در جریان بازدید علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی از نمایشگاه دستاوردهای وزارت دفاع، شبکه خبر سیما فیلمی از بازدید پخش کرد که در آن موشک و رادار سامانه باور 373 به نمایش گذاشته شد.

سرانجام در روز 31 مرداد همزمان با سالروز صنعت دفاعی با حضور رئیس جمهور رسماً از سامانه پافندی برد بلند باور 373 رونمایی شد.

"باور 373"؛ اولین محصول ورتیکال لانچ ( پرتاب عمودی موشک‌ها) ایرانی است که بدست متخصصان توامنمد داخلی طراحی و ساخته شده است. نکته قابل توجه درباره سامانه موشکی باور 373 این است که لانچرهایی که در سالیان گذشته از این سامانه رونمایی شده بود، با آنچه که در این روز به عنوان نسخه نهایی لانچرها رونمایی شد، بسیار متفاوت بود.

برای این سامانه موشکی، 3 نوع موشک مختلف برای شکار اهداف در بردها و ارتفاع‌های مختلف تولید شده است (مشابه S400 با بردی کمتر از آن)؛ غیر از این بخش‌ها، باور 373 از یک پست ارتباطی و یک پست فرماندهی جداگانه نیز بهره می‌برد.

در همین زمینه امیر حاتمی جانشین وزیر دفاع 11 اسفندماه در گفت‌وگو با تسنیم درباره تست سامانه باور 373 گفت: کار روی سامانه موشکی باور 373 مرتباً در حال انجام است و تست‌هایی هم روی آن انجام شده و این آزمایشات تا زمان تحویل این سامانه به یگان‌های بهره‌بردار، با قوت و قدرت ادامه خواهد داشت.

6- رونمایی از "ذوالفقار 700 کیلومتری"

موشک بالستیک ذوالفقار، 31 شهریور ماه در جریان رژه نیروهای مسلح در بندرعباس برای اولین بار عبور از مقابل جایگاه رسماً رونمایی شد و چند روز بعد در چهارم مهرماه خط تولید انبوه این موشک توسط وزیردفاع رونمایی شد.

ذوالفقار نمونه ارتقایافته موشک‌های کلاس فاتح 110 است و پس از تولید موشک‌های سجیل و فاتح 313  برای سومین بار، ایران در تولید موشک‌هایش از "سوخت جامد مرکب" استفاده کرده است.

"موشک بالستیک ذوالفقار" پس از 4 سری از موشک‌های فاتح 110 (مدل‌های A, B, C, D) با برد حداکثر 300 کیلومتر، موشک فاتح 313 با برد 500 کیلومتر، موشک ضدکشتی خلیج فارس با برد 300 کیلومتر و موشک‌های ضدکشتی هرمز 1 و 2 با بردهای 300 کیلومتری، نهمین عضو خانواده موشک‌های بالستیک کلاس فاتح است.

این موشک، موشکی زمین به زمین، مایل‌پرتاب و تک‌مرحله‌ای است که می‌تواند اهداف را در فاصله 700 کیلومتری مورد اصابت قرار داده و منهدم کند. ذوالفقار همچنین از سکوی پرتاب متحرک و خودکششی بهره جسته و موشکی رادارگریز، نقطه‌زن و سبک است.

موشک ذوالفقار، سر جنگی بارانی دارد و می‌تواند اهداف و مواضع پخش شده روی زمین، باندهای فرودگاهی و . . . را با دقت بالا هدف قرار دهد.

7-  MQ-1C آمریکایی در اختیار سپاه

دهم مهرماه سال95،  سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک نمایشگاه دیدنی از پهپادهای پیشرفته را با حضور دریابان علی شمخانی دبیرشورای عالی امنیت ملی و سردار حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه رونمایی کرد.

در این نمایشگاه برای اولین بار نیروی هوافضای سپاه پاسداران اولین تصویر از پهپاد پیشرفته و غنیمتی MQ-1C متعلق به آمریکا را  که هم‌اکنون ارتش آمریکا و سازمان جاسوسی این کشور در حال استفاده از این پهپاد هستند را منتشر کرد.

در این نمایشگاه همچنین، نمونه ایرانی و نمونه آمریکایی از پهپاد آرکیو 170 را نیز به نمایش گذاشته بود؛ آر کیو 170 آمریکایی در آذر ماه سال 90 موفق شده بودند که این پهپاد را سالم به زمین بنشانند.

این پهپاد هم اکنون در ایران، با رمزگشایی از تمام اطلاعتش، مهندسی معکوس شده و سپاه توانسته تاکنون 2 مدل از این پهپاد را به نام‌های "سیمرغ و صاعقه" رسما تولید و رونمایی کند.

سپاه پاسداران، در این روز همچنین از یک فروند پهپاد پیشرفته آمریکایی به نام شادو 200 (SHADOW 200) که  یک پهپاد جاسوسی پیشرفته آمریکایی است و هم‌اکنون در بسیاری از یگان‌های رزمی و غیررزمی ارتش آمریکا مورد استفاده است، نیز رونمایی کرد.

هرمس؛ سرباز اسرائیل در اختیار سپاه

از دیگر دستاوردهایی که در این نمایشگاه به نمایش درآمد، پهپاد هرمس 450 متعلق به ارتش اسرائیل بود. این پهپاد در دوم شهریور ماه سال 93 توسط نیروی هوافضای سپاه در حوالی منطقه نطنز در "استان اصفهان" سرنگون شد و حالا سپاه توانسته یک نمونه ایرانی و با فناوری متفاوت از آن را طراحی و تولید کند.

همچنین درنمایشگاه سپاه، پهپاد اسکن ایگل آمریکایی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در چهاردهم آذر ماه سال 91 به اسارت سپاه درآمده بود، به نمایش گذاشته شد.

این پهپاد که با هدف شناسایی و جمع آوری اطلاعات در حال گشت زنی در منطقه عمومی خلیج فارس بود، به محض ورود به حریم فضای جمهوری اسلامی ایران در تور یگان های پدافندی و سامانه های کنترلی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گرفتار و در اختیار گرفته شد.

در این نمایشگاه همچنین از یک فروند پهپاد آر کیو 11 (AeroVironment RQ-11 Raven) غنیمتی نیز رونمایی شد. این پهپاد هم همچون دیگر پهپادها، آمریکایی است و در دام نیروی هوافضای سپاه درآمده است.

این پهپاد، دست پرتاب بوده و نخستین به کارگیرنده آن، ارتش آمریکا است.

8- یک آزمایش موشکی جنجالی

بهمن ماه سال 95 شورای امنیت سازمان ملل به درخواست نماینده آمریکا نشست فوق‌العاده‌ای تشکیل می‌دهد. علت تشکیل این نشست ادعای آمریکا مبنی بر آزمایش یک موشک میان‌برد اعلام شد ولی ایران اعلام کرد که آزمایش های موشکی طبق برنامه قبلی بوده و هیچ ارتباطی با قطعنامه 2231 ندارد.

اما نهایتاً، 13 بهمن  ماه سردار دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در حاشیه جلسه هیئت دولت ضمن تایید آزمایش موشکی ایران، در این باره گفت: آنچه که مطرح شده است در مورد تست‌های موشکی باید بگویم که هیچ مغایرتی نه با برجام دارد و نه با قطعنامه 2231.

وی افزود: موضوعی که مطرح شده، در برنامه‌های جاری ما بوده است و ما همواره اعلام کرده‌ایم که برنامه‌های خودمان را در حوزه تولیدات اقلام دفاعی برای دفاع از منافع ملی همواره همان‌گونه که برنامه‌ریزی کرده‌ایم، ادامه می‌دهیم و هیچ‌ چیز نمی‌تواند برنامه و اهداف ما را تحت تأثیر قرار دهد.

سردار دهقان  اضافه کرد: همواره گفته‌ایم ما هیچ‌گاه از توسعه و تقویت بنیه دفاعی خود جز دفاع از اهداف و منافع‌مان، هیچ هدف و نظر دیگری نداریم و در این مسیر نیز نه تنها به اجازه کسی نیاز نداریم، بلکه اجازه دخالت به هیچ‌کس را هم نخواهیم داد. ملت ما همه مسیر را آزموده و دنیا نیز آزموده است که نمی‌تواند این حرف‌ها و اقدامات تأثیری در اراده این ملت بگذارد.

موشک بالستیک عماد

وزیر دفاع  یک روز بعد در گفت‌وگو با خبرنگار دفاعی خبرگزاری تسنیم با اشاره به آزمایش موشکی اخیر کشورمان، گفت: این آزمایش موشکی موفقیت‌آمیز بوده است و تست‌های موشکی ایران هیچ مغایرتی با برجام و قطعنامه  2231 نداشته و ندارد.

لازم به ذکر است،‌ این آزمایش، جنجالی ترین آزمایش موشکی ایران بعد از تست موشک عماد بود.

9- رونمایی از تانک پیشرفته "کرار"

22 اسفند ماه با حضور وزیر دفاع از پیشرفته ترین تانک ایرانی با نام "کرار" رونمایی شد.

تانک پیشرفته کرار با اتکا به تجربیات ارزشمند دفاع مقدس و در مدت سه سال توسط متخصصان زبده و اقتدار‌آفرین سازمان صنایع دفاع  در دفتر طراحی صنایع زرهی بنی‌هاشم دورود طراحی و ساخته‌ شده، و این تانک در سه حوزه اصلی قدرت و دقت آتش، تحرک؛ حفاظت و ماندگاری در صحنه نبرد؛ قابل رقابت با پیشرفته‌ترین تانک‌های دنیا می‌باشد.

مجهز بودن به سامانه کنترل آتش الکترواپتیکی، سامانه فاصله‌یاب لیرزی، رایانه بالستیک و قابلیت شلیک به اهداف ثابت و متحرک در شب و روز و  قابلیت شلیک موشک و هدایت لیزری بسیار دقیق آن و امکان شلیک توسط توپچی و فرمانده از دو سایت موازی از جمله ویژگی‌های تانک کرار است.

 این تانک دارای سامانه اتوماسیون تیربار برای شلیک از داخل دهلیز جنگی در شرایط مختلف می‌باشد و در حوزه تحرک، تانک کرار دارای توانمندی عبور از مناطق ذوعارضه، گودال، رودخانه و حرکت زیر آب را داشته  و مجهز به سامانه ناوبری و نمایش آن برای راننده تانک می‌باشد.